Een eikenboom

Er was eens een eikeltje in een bos dat begon met de ramfase. Met ram ontwaakt de levenskracht. In deze fase komt de eikel op de bosbodem tot ontkieming. De tijd van ram is risicovol. Veel eikels worden opgegeten of rotten weg voordat ze ontkiemen. De eikels die wel tot kiemen komen zijn de 'helden' (ram). In stier gaat het kiemplantje aarden. Stier maakt het plantje sterk. Ontkiemende planten tonen een grote levenskracht. Stier zoekt zekerheden en wil stevig met beiden benen op de grond staan. De eerste wortels gaan houvast zoeken in de grond. Dankzij het stevige fundament van stier kan in tweelingen de plant krachtig gaan groeien. Met de gespletenheid van tweelingen vertakt de plant zich. Tweelingen legt contacten met zijn buren. Ineens merkt onze eikenboom dat er meer planten zijn in het bos welke hem het licht ontnemen. Dit is de tijd van de strijd om het licht met de buurplanten. Na de groeistuipen van tweelingen krijgt onze boom in kreeft zijn identiteit. Het is niet meer een van de vele struiken van het struikgewas maar een boom waar je niet meer omheen kunt. Kreeft bakent de identiteit af. Het is geen kiemplantje of struik maar een echte eikenboom. Nu wordt de boom vruchtbaar.

In leeuw bereikt de boom de volwassenheid. Leeuw pronkt en laat zich in al zijn glorie aan de wereld zien. De boom gaat bloeien en krijgt vrucht. Het is een mooie sterke boom geworden. Brutaal drukt de dominante leeuw die zwakke struik naast zich weg. In de maagdfase komt het specialisme van de boom meer naar de voorgrond; zijn unieke plaats in het ecosysteem. Biologen noemen dit de niche. De eikels zijn voedsel voor allerlei dieren, het blad wordt door rupsen gegeten en de dode bladeren voeden de bosgrond. Maagd richt zich op de details en creëert orde. In weegschaal komt de boom in evenwicht met het bos. Deze fase kan lang duren. Langzaam neemt de groei af. Dan komt er een crisis in schorpioen. Schorpioen moet de kern vernietigen en transformeren voor de expansie in boogschutter. Schimmels beginnen het hout in de kern van de stam weg te eten. Deze rot volledig weg en er ontstaat een holle boomstam.

Als de crisis is overleefd wordt in boogschutter de boom zelfs sterker. De holle stam is flexibeler dan een massieve wat een voordeel is bij stormen. Hierdoor is verdere expansie mogelijk. In boogschutter komt het hogere doel naar voren. Oude sterke bomen geven een bos zijn vitaliteit. De holle boomstam biedt woonruimte aan dieren zoals uilen. Langzaam wordt de eik een oude boom. Dit is de plechtstatige steenbokfase. Nu bereikt onze boom zijn grootste vorm. En dan plotseling; een revolutie. Een orkaan woedt over het bos en ontwortelt onze boom. Waterman breekt revolutionair met de verstarring van steenbok. Er is altijd iets vreemds aan waterman. Iets waaraan je meteen ziet dat het bijzonder is. Ineens staat onze boom horizontaal in het bos. U ziet die rare gevallen wel eens. Een omgewaaide boom die toch kans heeft gezien door te groeien. Omdat waterman een mannelijk teken is krijgt onze boom zelfs nog nieuwe energie en groeit nog een paar jaar door. Waterman kijkt naar de toekomst. Omdat er een gat in de bomenkruin zit kunnen nieuwe kiemplanten uitlopen. In vissen zal onze eikenboom uiteindelijk sterven. Langzaam verteert de boom in de natuur zodat er een nieuwe cyclus met ram kan beginnen.

De levenscyclus van een boom

Jeroen Visbeek, maart 2005